* 3.c) TÖVBE *
Arapça’da tövbe ‘’geri dönmek, rücu etmek,dönüş yapmak’’ anlamındadır ve ‘’Dinde yerilmiş şeyleri terk edip övgüye layık olanlara yönelme’’şeklinde tanımlanır.Tövbe kavramı Allah’a nibet edildiğinde ise ‘’Kulun tövbesini kabul edip lütuf ve ihsanıyla ona yönelmesi’’manasına gelir.
‘’Ancak tövbe edip halini düzelterek gerçeği söyleyenler başka.İşte onları ben bağışlarım.Ben çok merhamet ediciyim,tövbeleri çokça kabul ederim.’’ (Bakara / 160)
‘’Bu işten sana hiçbir şey düşmez.(ALLAH),ya onların tövbesini kabul eder yahut onlara zalim olduklarından dolayı azap eder.’’ (AL_İ İMRAN / 128)
Kuran’ı Kerim’de tövbe kavramı seksen sekiz yerde geçer.Otuz beş yerde Allah’a,diğerlerinde ise insanlara nisbet edilmektedir.
Kişilerin birbirlerine karşı yaptıkları hatalı davranışlardan dönmeleri için af ve i’tizar (özür dileme) kelimeleri kullanılır.
* ‘’Savaştan dönüp yanlarına geldiğinizde size özür beyan edecekler.De ki: Özür beyan etmeyin.Sizde kesinlikle inanmayınız.Allah bize sizin durumunuzdan haber verdi.’’ (Tevbe / 94)
* ’’İçinizden faziletli ve servet sahibi kimseler akrabaya, yoksullara, Allah yolunda göç edenlere (mallarından) vermeyeceklerine yemin etmesinler; bağışlasınlar, feragat göstersinler.Allah’ın sizi bağışlamasını arzulamaz mısınız? Allah çok bağışlayandır, çok merhametlidir. (Nur / 22)
Tövbe Eden Kimsede Olması Gereken Özellikler
* Salih Amel : ''iyi, güzel ve faydalı iş'' , ''Allah'ın rızasına uygun amel '' demektir.
''Kim tövbe edip, salih amellerde bulunursa şüphesiz o, Allah'a (c.c) gereği gibi yönelmiş olur.’’ (Furkan / 71)
*Eski (İyi) Hale Dönmek: ‘’Allah (c.c), onlar da eski hallerine dönsünler diye, tövbelerini kabul etti.Şüphesiz ki Allah, tövbeleri çok çabuk kabul edici ve çok merhamet edicidir.’’ (Tövbe / 118)
*İnanmak: ‘’Kötülük işleyip ardından tövbe eden ve inananlar bilsinler ki, Allah (c.c) imandan sonra muhakkak onları bağışlayıcı ve esirgeyicidir.’’ (A’raf / 153)
*Günahtan Sonra Tövbe: ‘’Ama, Allah’ın (c.c) vaat ettiği tövbe, ancak cahillikle yapılan kusurlar ve çok geçmeden edilen tövbedir.İşte Allah (c.c) böylelerin tövbelerini kabul buyurur.Allah (c.c) tövbe edenleri bilir ve hikmet sahibidir. (Nisa / 17)
*İyiliği Emredip,Kötülükten Alıkoymak: ‘’Tövbe edenlere, abidlere (ibadet edenlere), hamd edenlere, rüku edenlere, secde edenlere, iyiliği emredenlere, kötülükten alıkoyanlara ve Allah’ın (c.c) hükümlerini koruyan müminlere cenneti müjdele.’’ (Tövbe / 112)
*Pişmanlık: ‘’ Ey iman edenler! Yürekten tam bir pişmanlık içerisinde tövbe ederek, Allah’ a dönün.Olur ki Rabb’iniz kötülüklerinizi mağfiretiyle örter ve sizi de altından ırmaklar akan cennetlere koyar. (Tahrim / 8)
Tövbe Edenler Kurtuluş Üzerinedir
*Tövbe Eden Kurtulur: ‘’Sonra arkalarından namazı bırakıp, şehvetlerine uyan, kötü bir nesil geldi.İşte bunlar azgınlıklarının cezasına uğrayacaklardır.’’ (Meryem /59,60)
*Kötülükleri İyiliğe Çevrilir: ‘’Kıyamet gününde azabı kat kat artar.Orada alçaltılarak sürekli kalır.Ancak tövbe eden, iman edip yararlı işler işleyen kimse müstesnadır.Çünkü Allah bunların kötülüklerini iyiliğe çevirir.Allah çok bağışlayan ve esirgeyendir. (Furkan /69,70)
*Ebedi Lanetten Kurtuluştur: ‘’Bu lanete ebedi olarak maruz kalacaklardır.Azapları hafifletilmez ve yüzlerine bakılmaz.Ancak onun ardından tövbe edip, durumlarını düzeltenler hariç.’’ (Al-i İmran / 89)
Tövbesi Kabul Edilmeyen Kimseler
‘’Yoksa (kabul gören) tövbe, kötülükleri işleyenlerin, sonra içlerinden birine ölüm geldiğinde: ‘Ben şimdi tövbe ettim.’ diyenlerin ve kafir olarak ölenlerin tövbesi değildir.İşte onlar için biz, acı bir azap hazırladık.’’ (Nisa / 18) .Bu ayete göre tövbesi kabul edilmeyenler şunlardır:
*Günah veya Küfür Ameller İşleyip, Ölüm Anı Geldiğinde Tövbe Edenler : Firavun’un imanı ve tövbesi de böyleydi. ‘’Nihayet, Firavun suda boğulacağını iyice anlayınca şöyle demişti :’İsrailoğullarının iman ettiğinden başka ilah olmadığına iman ettim.Bende Müslümanlardanım.’ (Ona denildi ki): ‘Şimdi mi? (iman etmek aklına geldi?) Halbuki daha önce karşı gelmiş ve bozgunculuk yapmıştın.’’ (Yunus / 90,91)
Abdullah b. Ömer (r.a) ‘den Rasulullah (s.a.s) ‘in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: ‘’Allah (c.c),can boğaza gelmedikçe kulun tövbesini kabul eder. (Ahmet b. Hanbel)
*Kafir ve Müşrik Olarak Ölenler:
a) Hayatı boyunca kafir ve müşrik olarak yaşayan,ölmek üzereyken küfründen tövbe eden kimsenin tövbesi kabul olunmaz.
b) Kafir ve müşrik olarak ölenlerin ,ölümden sonra tövbeleri kabul olunmaz.Ancak ölüm anında tövbe eden kimsenin öleceğini anladığı için mi yoksa kurtulacağını ümid ederek mi tövbe ettiği tespit edilemeyeceği için,ölmek üzereyken tövbe eden zahiren Müslüman sayılır.
En iyi silgi tevbedir. Samimiyse leke bırakmaz!
Tuba ÇİZGİCİ